De laatste gezamenlijke nieuwsbrief
Publicatiedatum 7 december 2023.
Het project De Nieuwe Schoolweek gaat vanaf januari 2024 een nieuwe fase in. Een fase waarbij het gezamenlijk project naar de achtergrond schuift en onze scholen naar de voorgrond.
In oktober 2021 was de aftrap van het project DNSW. Na twee jaar gezamenlijk op te trekken vanuit het project De Nieuwe Schoolweek realiseren we ons hoe veel invloed de situatie van de school heeft op het vraagstuk. We hebben veel geleerd en beseffen nog meer hoe groot en ingewikkeld het probleem is. In de IJmond neemt het tekort verder toe. De besturen zijn daarom genoodzaakt om het onderwijs met álle scholen anders te gaan organiseren.
Het project DNSW gaat daarmee een volgende fase in, die ook vraagt om een andere communicatieroute. Om die reden is de laatste gezamenlijke nieuwsbrief van het project De Nieuwe Schoolweek verschenen. Vanaf januari 2024 worden ouders via de eigen school geïnformeerd over het personeelstekort, wat dit betekent voor de school en aan welke oplossingen er wordt gedacht en gewerkt.
In het laatste nieuwsbericht, hieronder, delen wij inzichten en opbrengsten die het project tot nu toe heeft gebracht en schetsen we een beeld van hoe we verder gaan vanaf januari 2024.
4 oplossingsrichtingen: aanvullen, behouden, verminderen en uitbreiden
Deze vier oplossingen zijn in januari 2022 meegenomen in een haalbaarheidsonderzoek. Uit dit onderzoek bleek dat er niet één oplossing is voor het personeelstekort in het onderwijs. Het combineren van meerdere oplossingen lijkt het meeste op te leveren.
Als uitkomst van het onderzoek werden drie speerpunten benoemd:
- Het ontwerpen van een nieuwe schoolweek met behulp van pilotscholen
- Bieden van meer flexibiliteit in de werkweek (later een onderdeel van de pilotscholen)
- In gesprek over onderwijstijd
Pilots scholen
In juni 2022 startten negen scholen, drie van ieder schoolbestuur, aan de pilot ‘Anders organiseren’. Ondanks een vliegende start verliep het veranderproces niet zo vlot als gedacht. In het najaar van 2022 werd daarom besloten andere keuzes te maken in de begeleiding van de pilotscholen. De pilotscholen bepalen in overleg met de eigen bestuurder welke ondersteuning zij nodig hebben en krijgen vanaf januari 2023 meer ruimte om op hun eigen manier te vernieuwen. De eerste opbrengsten van de pilotscholen zijn in juni 2023 gedeeld. Lees meer…
Pilot meeruren
In november 2022 meldden de drie schoolbesturen zich aan voor de pilot ‘Meeruren’. Deze pilot onder leiding van het ministerie van OCW ging in februari 2023 van start. Een aantal schoolbestuurders ging aan de slag om te onderzoeken welke maatregelen werken. Wat zijn de effecten van een meerurenbonus en voltijdsbonus en waar lopen schoolbesturen in de praktijk tegenaan?
In juni 2023 zijn de oplossingsrichtingen vanuit de pilot meeruren gedeeld met de leden van de gmr-en en raden van toezicht. Dit betreft het inzetten van een beschikbaarheidstoelage voor parttimers en het aanbieden van snipperdagen voor fulltimers. Deze ideeën zijn halverwege september ook gedeeld met de HR-beleidsmedewerkers en controllers van de drie schoolbesturen. Op hun advies is er begin november 2023 een enquête uitgegaan naar alle leraren en schoolleiders van de drie schoolbesturen. Via deze enquête wilden de bestuurders meer zicht krijgen op de mogelijke effecten. Begin december worden de resultaten door de bestuurders besproken.
Onderzoek naar mogelijkheden voor meer kinderopvang was geen speerpunt binnen De Nieuwe Schoolweek, maar is vanuit de pilot ‘Meeruren’ wel onderzocht. Het organiseren van kinderopvang zou kunnen helpen bij de bereidheid om meer te gaan werken. Deze oplossingsrichting lijkt voor nu nog niet mogelijk.
Redenen liggen met name op het vlak van wet- en regelgeving zoals:
- Onderwijsmiddelen mogen alleen aan onderwijs besteed worden, niet aan opvang.
- Organiseren van opvang via gastouders maakt onderwijs deels medeverantwoordelijk en aansprakelijk.
- Bieden van een toelage voor opvang is op lange termijn niet betaalbaar. Er zou dan moeten worden uitgegaan van een specifieke doelgroep wat leidt tot ongelijkheid in arbeidsvoorwaarden binnen de stichting.
Scholen, besturen en overheid aan zet
Na twee jaar gezamenlijk op te trekken vanuit het project De Nieuwe Schoolweek realiseren we ons hoe veel invloed de situatie van de school heeft op het vraagstuk. Denk daarbij aan de mate van het tekort, de behoeften van de doelgroep, de samenstelling van het team, de visie van de school, etc.
In deze twee jaar hebben we veel geleerd en beseffen we nog meer hoe groot en ingewikkeld het probleem is. Iedere oplossing levert nog te weinig op om het probleem daadwerkelijk voor een langere tijd op te lossen.
Het is belangrijk dat werken in het onderwijs als aantrekkelijk wordt ervaren. De besturen dragen hieraan bij vanuit goed werkgeverschap en door de mooie verhalen van de dagelijkse praktijk te delen. Ook is het van essentieel belang dat de overheid het lerarentekort hoog op de agenda zet. Lees meer hierover in het Deltaplan Lerarentekort. Zolang er geen grote veranderingen komen in o.a. de wettelijke onderwijstijd en de regel- en prestatiedruk zal de hoeveelheid (nieuwe) leraren niet toenemen en het tekort niet afnemen. In de regio neemt het tekort verder toe. De besturen zijn daarom genoodzaakt om het onderwijs met alle scholen anders te gaan organiseren. Het project DNSW gaat daarmee een volgende fase in.
Hoe verder in de nieuwe fase?
Atlant, Fedra en IJmare gaan in deze nieuwe fase de geleerde lessen delen met alle scholen. Alle scholen voelen de noodzaak om zich voor te bereiden op het verder oplopende tekort. Daarbij wordt per school bekeken welke oplossingsrichtingen het beste aansluiten bij de eigen school.
In deze fase zal de focus meer op de eigen scholen komen te liggen en minder op het gezamenlijke project. Uiteraard blijven de drie schoolbesturen de komende periode verder samen optrekken als het gaat om de opleidingsschool IJmond, het project ‘Meeruren’ vanuit het ministerie van OCW, het delen van informatie rondom oplossingsrichtingen m.b.t. het leraren- en schoolleiderstekort en het vragen van aandacht voor het personeelstekort op regionaal en landelijk niveau.
Deze nieuwe fase waarbij we meer gaan kijken op schoolniveau vraagt ook om een andere communicatieroute. Vanaf januari 2024 worden ouders via de eigen school geïnformeerd over het personeelstekort, wat dit betekent voor de school en aan welke oplossingen er wordt gedacht en gewerkt. De website van De Nieuwe Schoolweek blijft de vindplek voor informatie rondom het lerarentekort, gezamenlijke acties en geleerde lessen.
Meer informatie?
- Presentatie Evaluatie van De Nieuwe Schoolweek.
- Landelijke cijfers lerarentekort (laatste meting oktober 2022)