Een andere schoolweek... is een stap dichterbij
Publicatiedatum 5 juli 2023
In het project ‘De nieuwe schoolweek’ zochten negen pilotscholen naar duurzame oplossingen waarbij de kwaliteit van het onderwijs is gewaarborgd. Er zijn inmiddels drie modellen gepresenteerd als gezamenlijke ontwerp opbrengst. De belangrijke ingrediënten van deze modellen zijn het teamgericht werken, de instructievrije dag en het aanvullen van het team met vakleerkrachten.
Thema's bij zoektocht naar passend alternatief
Publicatiedatum 26 november 2021
Door het lerarentekort wordt het steeds moeilijker om goed onderwijs te bieden en de rol van goed werkgever in te vullen. Eind oktober 2021 maakten Stichting Fedra, IJmare (toen nog OPO IJmond) en Atlant Basisonderwijs bekend samen een alternatief voor de traditionele schoolweek te gaan onderzoeken. Ouders, medewerkers en directeuren zijn in klankbordgroepen actief betrokken bij de zoektocht naar een passend alternatief, en hebben daar hun wensen en ideeën ingebracht. Deze ideeën zijn gegroepeerd in de 4 thema’s hieronder, die door middel van een haalbaarheidsonderzoek nader zijn onderzocht.
Aanvullen
Kunnen we het huidige tekort aanvullen met de inzet van onder andere vakdocenten? Zoals docenten voor techniek, muziek, kunst, ICT, etc.
Behouden
Kunnen we het werkplezier bevorderen zodat medewerkers graag in het onderwijs en bij Fedra, OPO IJmond en Atlant blijven werken?
Verminderen
Is een vierdaagse schoolweek (met waar wenselijk en mogelijk een activiteiten aanbod voor de 5e dag) een oplossing voor het lerarentekort?
Uitbreiden
Veel leraren in het onderwijs werken parttime. Hoe kunnen we fulltime werken bevorderen?
Vragenlijst ouders toont draagvlak voor ideeën herontwerp onderwijs
Wat de overheid, besturen en scholen er ook aan doen, het lerarentekort wordt de komende jaren nóg groter. Op de hbo-opleiding voor leerkrachten in het primair onderwijs, de Pabo, zitten niet genoeg studenten om aan de vraag te voldoen. Voor het probleem is opgelost zijn we jaren verder. Een kind dat nu in groep 1 zit, gaat tegen die tijd al bijna naar het voortgezet onderwijs. Daar kunnen we niet op wachten. Na de afronding van de 1e fase van het onderzoek naar de invulling van de nieuwe schoolweek –gericht op de haalbaarheid– is inmiddels een 2e fase verdiepend onderzoek gestart. Het rapport van het haalbaarheidsonderzoek vindt u hieronder, evenals de opzet voor het verdiepend onderzoek dat de komende maanden zal worden uitgevoerd.
In april 2022 is een enquête gehouden, waaraan ca. 1/3 van alle ouders heeft meegewerkt. Zij gaven hun mening over ideeën die mogelijk in het onderwijsontwerp terug gaan komen, en die toegepast kunnen worden in de pilot die op 9 scholen gaat worden gestart. Onderaan deze pagina vindt u de enquête en de uitkomsten hiervan.
Fase 1: Haalbaarheid
De onderzoeksvragen per thema zijn beantwoord met behulp van landelijke onderzoeksresultaten, relevante data (landelijk en van de eigen organisaties), gesprekken met mogelijke samenwerkingspartners en een vragenlijst voor medewerkers.
In dit rapport leest u de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek. Na een toelichting op het lerarentekort (hoofdstuk 2) worden de bevindingen in hoofdstuk 3 t/m 6 per thema weergegeven. In hoofdstuk 7 (conclusie) leest u de antwoorden op de onderzoeksvragen, waarna het rapport wordt afgesloten met enkele aanbevelingen in hoofdstuk 8.
In dit document (download, PDF) vindt u de uitwerking van het haalbaarheidsonderzoek.
Fase 2: Verdiepend onderzoek
Op dit moment is 25% van de scholen niet meer in staat om continuïteit en goed onderwijs te bieden. Hier wordt veel van de medewerkers gevraagd en komt goed werkgeverschap in het geding. Het is belangrijk dat hier al op korte termijn een oplossing komt. Het combineren van verschillende oplossingsrichtingen in een nieuw (nog te ontwikkelen) schoolmodel lijkt het meest effectief te zijn.
Uit het onderzoek zijn de volgende aanbevelingen overgenomen:
- Starten van een pilot op een aantal scholen gericht op anders organiseren.
- Een vervolgonderzoek naar flexibilisering.
- Het beantwoorden van vragen in relatie tot tijd: werktijd, onderwijstijd en deeltijd.
In dit document (download, PDF) leest u hoe deze drie aanbevelingen in het verdiepend onderzoek worden meegenomen. De onderzoeksopzet is ook vertaald in een planning. Bekijk de video op de homepage voor een samenvatting in minder dan 2 minuten.
Uitkomst vragenlijst ouders (april 2022)
Omdat is gebleken dat er geen eenduidige oplossing is voor het lerarentekort, wordt er een pilotonderzoek gestart waarbij negen scholen het onderwijs gaan herontwerpen. Dit vraagt om draagvlak van medewerkers en ouders. Daarom is in een enquête de mening van ouders gevraagd m.b.t. enkele oplossingsrichtingen. Het gaat om ideeën die mogelijk in een onderwijsontwerp terug gaan komen. De onderwijskoepels vinden het belangrijk van zoveel mogelijk ouders te weten wat zij van deze ideeën vinden. De vragenlijst, gebaseerd op 7 stellingen, is door 2.351 (circa 1/3 van alle) ouders ingevuld. De uitkomsten vindt u in deze PDF (download). Een samenvatting van de uitkomsten vindt u hieronder:
- Circa de helft van de ouders erkent dat het onderwijs toe is aan vernieuwing;
- De meeste ouders (76,4%) zien vakdocenten als een verrijking van het onderwijs;
- Het overgrote deel van de ouders (74,5%) staat positief tegenover meerdere juffen en meesters op één dag. Meer dan de helft van alle ouders onderschrijft hierbij het belang van eenduidige regels en afspraken over de pedagogische aanpak;
- Wijziging van schooltijden is voor circa 75% van de ouders bespreekbaar als dit noodzakelijk is;
- Een vijfdaagse week waarbij het curriculum door 80% bevoegde leerkrachten en 20% anders bevoegden wordt aangeboden is voor ouders een betere keuze dan een vierdaagse schoolweek;
- De meeste ouders (86,5%) zien mogelijkheden in het inpassen van anders bevoegden. Wel dient er aandacht zijn voor de begeleiding van anders bevoegden.